17 Ocak 2011 Pazartesi

ÇOCUĞU OKULA HAZIRLAMA

Çocuğu Okula Hazırlamanın Önemi

 
Okula Hazırlık

 Her türlü öğrenme için hazırlık; çocuğun herhangi bir duygusal zorluğa
uğramadan kolayca ve yeterli olarak öğrenebilmesidir. O zamana kadar bazı
bilgi ve becerilerin kazanılmasında güçlük çeken çocuğun bunu artık kolayca
yapabilmesi demektir.
 Okula hazırlık çocuğun okumaya başlaması için gereken bilgi ve becerilere
sahip olmasıdır.



Okulun Çocuğun Yaşamındaki Yeri ve Önemi

 Okul, yetişkin hayatında alacağımız görevler için hazırlanmamızda temel
oluşturan bir kurumdur.
 Bu kurumda kazandığımız bilgiler, daha sonraki öğretim yaşamımızdaki
başarımızı da büyük ölçüde etkiler.
 Bu kurumda öğretmen ve yaşıtlarımızla kurduğumuz ilişkilerin olumlu yada
olumsuz oluşunun, daha sonraki katılacağımız öğrenme basamaklarında
davranışlarımızı da etkilemesi kaçınılmazdır.
     Okul evden ilk kez ayrılan çocuğun, günün büyük bir bölümünü yeni arkadaş ve
yeni yetişkinlerle geçirdiği evden farklı bir ortamdır.
 Çocuk ilk kez programlı öğretimin gerektirdiği etkinliklere katılmak, belirli bir
disiplin planı dahilinde kurallara uymak, öğretmenin istediklerini yapmak ve
daha da önemlisi okuma-yazma, aritmetik gibi bilgi konularını öğrenmek
zorundadır.
 Okul eğitim ve öğretim sürecinde iki temel işleve sahiptir: UYUM ve
BİLGİLENME. (Okulun sosyal bir çevre olarak toplumsallaştırma işlevi,
çocuğun sınıf içi ve sınıf dışı etkinliklere UYUMU, bilgilendirme işlevine
kıyasla daha önemlidir).

Okul Fobisi (Okul Korkusu)

     Okula yeni başlayan çocukların bir kısmı yeni bir ortama alışma, anneden ayrı kalma
gibi nedenlerle okula gitmek istemeyebilir. Bu normal bir tepkidir. Bir hafta, on gün süren
bir alışma döneminin ardından okula isteyerek gitmeye başlarlar. Böyle durumlarda çocuklar
sınıf ortamında veya okul bahçesinde anneleriyle bir süre birlikte olabilirler.
     Okul korkusu veya fobisi durumunda çocuk okula karşı korku duyar. Okul saati
yaklaştıkça telaşlanır, çeşitli bahaneler bulur, ağlar bu gibi tepkilerin yanı sıra mide bulantısı,
karın ağrısı, vb. şikâyetler görülür. Okul saati geçince bu şikâyetler de kendiliğinden ortadan
kalkar.
 Okul fobisi özellikle anneye bağımlı yetişmiş, Okul öncesi dönemde hazırlık
eğitimi almamış, ölüm, hastalık, kaza gibi nedenlerle evde uzun süre kalmış
çocuklarda daha sık görülen bir durumdur. Aile ve öğretmen iş birliğiyle,
gerekirse bir uzman rehberliğinde okul fobisi giderilebilir.

Okul Fobisinin Nedenleri

     Diğer fobilerde olduğu gibi, okula girdikten sonra oluşan korkularda da kalıtsal ve yapısal etkenlerden çok, psikolojik yaşantıların daha önemli yer tuttuğu görülür. Okul fobisi olan çocuk görünüşte nedensiz olarak okula gitmekten korkmaktadır. Ancak bu korkuyu oluşturan bazı temel etkenler vardır. Bunların başında yaygın bir baskının egemen olduğu aile ortamı sayılabilir. Okul fobisi olan çocukların yaşamalarının daha önceki yıllarında anneleri tarafından aşırı özen içinde büyütüldükleri görülür
  

  Bu tür annelerin sürekli olarak çocuklarını memnun ederek onların sevgilerini kazanma çabası içinde oldukları, tüm ihtiyaçlarını karşıladıkları ve onları sürekli olarak kırıklığa uğramaktan korudukları dikkati çeker. Bu anneler özellikle çocukların bedensel rahatsızlıklarıyla yakından ilgilidirler. Çocuklar, gözlerinin önünde olmadığında kendilerini çok yalnız hissederler. 
     Psikolojik ve fizyolojik olarak çocuklarıyla yakın olma ihtiyacını duyarlar. Bu anneler, çocuklarını anaokullarına göndermekten kaçındıkları gibi,arkadaşlarının evine bile oyun oynamak üzere göndermekten kaçınırlar. İşte yaşamın ilk yıllarında bu tür bir anne-çocuk ilişkisi Çocuğun okula başladığı- sırada önemli bir engel oluşturur Anneler tüm bu koruyucu ve baskılı ortamından bir an olsun uzak kalmamış bu çocukların yabancı bir çevrede tanımadıkları insanlarla birlikte günlerini geçirmeleri onları son derece huzursuz eder.

Çocuğu Okula Hazırlamaya Yönelik Etkinlikler

     Okula başlama, zihinsel, bedensel, duygusal ve sosyal açıdan bir hazır oluşu gerektirir.
Normal şartlar altında 72 ayını doldurmuş çocukların bu hazır oluş düzeyine ulaşmış olması
beklenir. Çocuk doğal gelişim sürecinde sürekli bir değişim içindedir. Bu süreçte çocuğun
sözü edilen gelişim alanlarında öncelikle ailesi, sonra eğitim kurumlarında aldığı eğitimle
desteklenmesi hazır oluş düzeyini olumlu etkiler.

Okula Başlayacak Olan Çocukların Sahip Olması Gereken Yeterlilikler

 Kalem kullanmak (Çeşitli çizimler, şekiller yapabilme, adını yazabilmek vb.)
 Dikkat süresi gelişmiş olmalıdır.
    Kendi kendine giyinmek(Fermuarını çekmek, düğmesini iliklemek, ayakkabısını
bağlayabilmek vb.)
 Sırada dik ve belli bir mesafede oturmak.
 Tuvalet kontrolünü yapabilmek.
 Kendi temizliğini yapabilmek.
 Sosyal iletişim kurallarını bilmek ve uygulamak.(Yardımlaşma,sıra olma vb).
 Teneffüslerde kendini korumak, dengeli hareket etmek.
 Kendi sorumluluğunu taşımak
 Aile içindeki sorumluluklarını yerine getirmek.
 Anneden ve evden kolay ayrılabilmek.
    Anneden ayrı olduğu için kırıklık duymamak.
 Öğretmen ile iletişim kurabilmek.
 Öğretmenin verdiği talimatlara uymak.
 Diğer çocukların varlığına katlanabilmek ve onlarla baş edebilmek.
 Kendini ifade etmek.
 Arkadaşlık ilişkileri ve iletişim kurabilmek.
 Ana ve ara renkleri,10 a kadar sayıları,temel geometrik şekilleri bilmek ve ifade
etmek.

Çocuğu Okula Hazırlamaya Yönelik Etkinlikler

     Okula başlayacak çocuğa bu yeterlilikleri kazandırabilmek için yapılabilecek
etkinlikleri gelişim alanlarına göre şöyle gruplandırabiliriz.

Duygusal Alan ile İlgili Etkinlikler

      Kendine güven, özgüven, özdenetim sağlamaya yönelik becerileri
geliştirecek etkinlikler.
(Kendini tanımak, sevmek, olumlu düşünmek,iyimser olmak.)
      Kendi duygularını tanıma ve ifade etmeye yönelik becerileri geliştirecek
etkinlikler. 
     Başkalarının duygularını anlama, empati kurma becerilerini geliştirecek
etkinlikler.
     Duygusal tepkilerini kontrol etme becerilerini geliştirmeye yönelik
etkinlikler.(Kızgınlık, öfke, ağlama, korku, utangaçlık, çekingenlik,
umutsuzluk vb.

Öz bakım Becerileri ile İlgili Etkinlikler

      Kendi işini yardımsız olarak yapma becerisi kazandırmaya yönelik
etkinlikler.
      Tuvalet, el-yüz temizliğini yardımsız yapma becerisi kazandırmaya
yönelik etkinlikler.
      Giysilerini yardımsız giyip çıkarma becerisi kazandırmaya yönelik
etkinlikler.
      Eşyalarını toplama becerisi kazandırmaya yönelik etkinlikler

Sosyal Alan ile İlgili Etkinlikler

      Başkalarıyla iletişim kurmaya yönelik etkinlikler
      Toplumsal kurallara uymak ile ilgili etkinlikler, sosyal kurallar, nezaket
kuralları, saldırgan olmamak, saygılı olmak.)
      Yeni bir gruba adapte olma, bir grubun üyesi olmak ile ilgili etkinlikler.
      Paylaşma, yardımlaşma, iş birliği yapma etkinlikleri
      Sorumluluk almak, aldığı sorumluluğu yerine getirme ile ilgili etkinlikler.
      Sırasını beklemek, izin istemek vb.

Psiko- motor Alan ile İlgili Etkinlikler

· Büyük kas motor gelişimini destekleyici etkinlikler;

  Dengeli yürümek, koşmak
  Farklı hareketler yaparken beden dengesini korumak

· Koordineli hareket etme becerilerini geliştirici etkinlikler

  Engellerle karşılaştığında seri ve çabuk hareketler yapmak
  Vücut organları arasında koordinasyonu sağlamak
     El-Göz Koordinasyonu ve Ýnce Motor Beceriler ile Ýlgili Etkinlikler
     Nesneleri manupüle etmek (Bir kaptan diðerine aktarma, makas tutma vb.).
     Düzgün kalem tutmak.
     Çizgileri birleºtirmek.
     Çizgileri kopya etmek.
     Kesme, katlama vb. etkinlikler.

Bilişsel ve Dil Alanı ile ilgili Etkinlikler

     Algı, dikkat, bellek ve hafıza, yaratıcılık, akıl yürütme, problem çözme
becerilerini geliştirmeye yönelik etkinlikler.
     Matematik becerilerini geliştirmeye yönelik etkinlikler.
  Nesne saymak, rakam tanımak.
  Basit düzeyde toplama ve çıkarma işlemleri yapmak.
  Renk, şekil vb kavramları öğrenmek.
  Gruplandırma,sınıflandırma,sıralama yapabilmek.
  Neden sonuç ilişkileri oluşturabilmek.
  Muhakeme yapabilmek

Bilimsel düşünme becerilerini geliştirmeye yönelik etkinlikler.

   Problemi tanımlamak.
   Hipotezler kurmak.
   Gözlem,deney,uygulama yapmak,hipotezleri sınamak.
   Elde edilen verileri yorumlamak.
   Sonuçlar oluşturmak.
   Analiz-sentez yapabilmek.
   Tümevarım, tümden gelimsel düşünmek

Dil Gelişimini desteklemeye yönelik etkinlikler

  Kelime hazinesini zenginleştirmek.
  Türkçeyi düzgün kullanmak.
  Kelimeleri doğru telaffuz etmek.
  Sesinin tonunu ve hızını ayarlamak.
  Aynı sesle başlayan,biten kelimeler üretmek.
  Anlatma ve ifade etme becerilerini geliştirmek.

 İlgili Linkler:






16 Ocak 2011 Pazar

İNTERNETTE UTANMA DUYGUSU

     Sosyal kaygı, utangaçlıkla iç içe yaşanan yoğun ve rahatsız edici bir duygudur. Çevredeki insanların gözünde utanılacak duruma, aptal durumuna düşme, onlar tarafından reddedilme ya da yetersiz görülme korkusudur.
     
İnternet utanma
duygusunu rahatlatır. Kimse birbirinin yüzünü görmediği için ötekiyle yüzleşemez. Bu durumda utanma duygusu kısmen veya tamamen ortadan kalkar.

    
     İletişim teknolojisindeki devrim niteliğindeki gelişmelerden biri olan internet yayıncılığının en önemli özelliği, düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğünün en etkin kullanım aracı olmasıdır. İnternetin doğası gereği sınır tanımayan özelliği ile dünyanın her yerindeki bilgiye ulaşma ve tüm dünyaya kendini ifade etme olanağı tanıyan bir yapıya sahiptir.



   
     İnsanların hayatlarının bütün detaylarını tüm dünyayla paylaşmalarını sağlayan Facebook ve Twitter gibi sosyal paylaşım siteleri utanma duygusunu yok ediyor.” Bu cümle, 30 yıl boyunca utanma duygusu üzerine araştırma yapan ABD’li psikoloji profesörü Rowland Miller’ın ulaştığı sonucu özetliyor.
    
     Texas’taki Sam Houston State Üniversitesi’nde görev yapan Prof. Miller, geçen ay yayımladığı araştırmasında, son yıllarda özellikle gençler arasında utanma duygusunun gittikçe ortadan kaybolduğunu ve bunun en büyük nedeninin teknoloji olduğunu belirtti. İngiliz Times gazetesi yazarı Nicola Pearson, Miller’ın araştırmalarından ve kendi tecrübelerinden yola çıkarak, “Artık hiçbir şeyden utanmıyor muyuz?” başlıklı bir makale yayımladı.

Giderek duygular da bitiyor


     “Utanmak, tek başınayken hissettiğiniz bir his değil, sosyal bir duygudur. Başka insanların hakkınızda ne düşündüğünü umursadığınızı gösterir” diyen Pearson, Prof. Miller’ın da bu konudaki şu saptamalarına yer verdi: “Twitter ve facebook’ta her düşüncemizi açıklamaya öylesine alıştık ki, gittikçe duyarsızlaşıyoruz ve insanların ne düşündüğünü umursamaz hale geliyoruz. Biri Bizi Gözetliyor gibi yarışmalarda insanların sürekli kendilerini aptal yerine koyup bir de bundan para kazandığını görünce, utanacak bir şey kalmıyor.

"DUYGUSUZLAŞIYORUZ"


     Utanma duygusu, insanların toplumda kabul görmek istediğini gösterir. Bizim ne düşündüğümüzü umursamayan insanlardan hoşlanmayız ve onlara güvenmeyiz. Utanmak istemeyen insanlar daha düşünceli, dikkatli ve saygılı davranırlar. Utanma duygusu olmazsa davranışlarımızı hiçbir şekilde kısıtlama ihtiyacı duymayız. Nezaket gösterme ve doğru-yanlış ayrımı ortadan kalkarsa duygusuzlaşırız ve diğer insanların hayatını zorlaştırırız.”

Gençler, gerçek dünyada utanıyor, sanal dünyada açılıyor...


     Selda Koydemir, Boğaziçi Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Bölümü'nü bitirdikten sonra, ODTÜ'de doktora yaptı. 
   
     Türkiye'nin yanı sıra, Florida State ve Londra Roehampton Üniversitesi'nde de gençlerde sosyal kaygı üstüne araştırmalar yaptı. Yaklaşık 10 yıldır internet ve utangaçlık ilişkisini inceliyor. 
    
     Koydemir, son zamanlarda gençlerde utangaçlığın arttığının altını çiziyor. Ama bunun suçlusunun tahmin ettiğiniz gibi internet değil, biraz aile, biraz çevrenin olduğunu belirtiyor. Koydemir'e göre çocuklarından çok şey bekleyen ve onları koşullandıran ailelerin çocukları daha fazla utangaç. Şaşırtıcı ama dışa dönük, serbest gençler arasında utangaçlık gittikçe yaygınlaşıyor. Seslerin, kimliklerin ve görüntülerin olmadığı sanal dünyada gençler kendini ifade ederek utangaçlıktan sıyrılıyor.

Utangaçlığın ilk adımı ergenlikte

     Utangaçlığın ilk adımı aslında ergenlikte atılıyor. Bu dönemde çocuklar içine kapanmaya ve sosyalleşmemeye başlıyor. Arkadaşlarıyla görüşmeleri azalıyor, sosyal ortamlardan kaçınıyor, bir yere davet edildiği zaman gitmeme bahaneleri uyduruyor, tek başına birşey yapmak istemiyor. Biriyle konuşurken kızarma, titreme, çok fazla heyecanlanma, sınıfta topluluk önünde konuşamama, söz alamama, kendini ifade edememe de utangaçlığın ipuçları olabilir. 
     
     Her utangaç depresyon yaşayacak diye bir şey yok. Ama çocuk için bunlar birer ipucu olabilir. Bu belirtiler uzun süre devam ediyorsa şüphelenin ve bir uzmandan destek alın. Aile bu durumda profesyonel yardım almalı. Ama ailenin de özellikle kendi davranışlarına bakması, çok aşırı beklentiler içindeyse bunu azaltması gerekiyor. Çok serbestse bu da utangaçlığa yol açabilir. Yani herhangi bir kural yoksa da utangaçlık olabiliyor.

     Hem kural koymayan, hem de çok otoriter aileler utangaçlığı teşvik ediyor. Bu tip ailelerde çocuk, kendine güvenini kaybediyor, korkmaya başlıyor, çeşitli korkuları oluşuyor.

Modern ailelerin utangaç çocukları

     Ailenin serbestliği, kural koymaması ya da ilgisiz kalması çocuğun psikososyal gelişimini etkiliyor. Çocuğun utangaç olmasında rol oynuyor. Bu tarz aile tutumlarında çocuğun bu durumda benlik değeri yani kendiyle ilgili algısı yeterince gelişmiyor ya da olumsuz gelişiyor. Ve sonra kaygılar oluşabilir.

     Genellikle büyükşehirlerde yaşayan ve daha modern ailelerin çocuklarında utangaçlık artıyor. Çünkü, çalışmaya başlayan anneler geçmişte yapmak istediklerini çocuklarından bekliyor. Bu bir spor, müzik veya akademik başarı olabiliyor. Bu beklentileri çocuklara ciddi şekilde hissettirince sorun oluşuyor. Çocuğa ‘Seni şu kursa yazdırdım, senin şu alanda ilerlemeni istiyorum’ demesi de bir baskı. Belki çocuk bunu istemiyor, ama anne baba istediği için çocuğa seçme şansı sunmuyor. Çocuğun hafta sonları, akşamları doluyor. Kurstan kursa koşturuyorlar. Çocuğun artık kendisi konuşamaz duruma geliyor. Herşey onun için yapılıyor, önüne sunuluyor. Ancak, bu durumda da çocuk isteklerini söyleyememeye başlıyor. Çok fazla beklenti olunca "ben bunları nasıl karşılayacağım, ya karşılayamazsam ya olumsuz olarak beni görürlerse" gibi birtakım düşünceler de korkulara ve kaygılara yol açıyor. Belki ailelerinin de bu beklentilerinin farkına varıp, bunları aşağı çekmesi söz konusu olabilir.